این مطلب در تاریخ ۱۴۰۲/۱۰/۰۲ بروزرسانی شده است.
اگر به تازگی پزشکتان آزمایش پروکتوسکوپی را برای شما تجویز کرده است و به دلیل احساس شرم و یا استرس بالا از انجام این آزمایش منصرف شده‌اید سخت در اشتباهید!
پروکتوسکوپی یا رکتوسکوپی یکی دیگر از آزمایشات لازمی است که برای تشخیص بیماری های رکتوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما تفاوت آن با سایر روش های پزشکی مانند کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی چیست؟ اگر خودتان یا اطرافیانتان قصد انجام آزمایش پروکتوسکوپی را دارید و نمی‌دانید کدام روش مناسب تر است و همینطور به دنبال نکات مراقبتی قبل و بعد آن هستید؛ خواندن این متن به را به شما پشنهاد می‌کنیم.
ما در این مقاله قصد داریم علاوه بر ذکر تمامی مواردی که باید قبل و بعد از پروکتوسکوپی بدانید، عوارض و مزایای آن را به همراه سایر توضیحات تکمیلی دیگر به شما ارائه دهیم پس برای رسیدن به سوالات و کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه تا انتهای متن همراه ما باشید:
آزمایش پروکتوسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
پروکتوسکوپی (Proctoscopy) که اصطلاحا با نام رکتوسکوپی نیز شناخته می‌شود یکی دیگر از آزمایشاتی است که برای تشخیص بیماری های انتهای روده بزرگ یا بیماری های رکتوم مورد استفاده بسیاری از پزشکان قرار می‌گیرد. شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که آزمایش پروکتوسکوپی چطور انجام می‌شود؟ در پاسخ باید بگوییم که در طول این روش پزشک معالج لوله باریک و منعطفی که در انتهای آن نور و دوربین های کوچک و مجهزی تعبیه شده است را از طریق مقعد وارد رکتوم می‌کند تا بتواند بافت انتهای روده بزرگ را مورد بررسی قرار دهد. این آزمایش به صورت سرپایی انجام می‌شود و در طی آن به بیمار داروهای آرام بخش تزریق می‌شود.
این آزمایش همانند کولونوسکوپی برای تشخیص بیماری سرطان روده بزرگ و سایر مشکلات روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما تفاوت‌هایی هم با کولونوسکوپی دارد که در ادامه بیشتر به آنها می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: آزمایش کولونوسکوپی چیست؟
چرا باید پروکتوسکوپی انجام دهیم؟
آزمایش پروکتوسکوپی یکی از روش های تشخیصی بیماری های مقعدی و مربط به رکتوم است که در مواقعی که پزشک علائم مشکوکی را در فرد مشاهده کند انجام این آزمایش را برای تشخیص یا رد کردن احتمال بیماری فرد، تجویز می‌کند. از آزمایش پروکتوسکوپی برای تشخیص بیماری های زیر استفاده می‌شود:
- تورم و التهاب رکتوم
- تشخیص انسداد روده
- تشخیص علت خونریزی روده
- تشخیص بیماری دیورتیکولیت
- بررسی علل ایجاد پرولاپس کتوم
- معاینه ناحیه مقعد بعد از جراحی
- هموروئید داخلی و هموروئید خارجی
- انواع بیماری مقعدی مانند سرطان مقعد
- نمونه برداری از پولیپ های روده یا سایر بافت های غیر طبیعی
بیشتر بخوانید: درمان بیماری های مقعدی با لیزر در تهران
برای مشاوره و تشخیص بیماری های مقعدی در کلینیک لیزرشفا با شماره ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵ تماس بگیرید.
مراقبت های قبل از آزمایش پروکتوسکوپی
قبل از اینکه بخواهید برای آزمایش پروکتوسکوپی آماده شوید بهتر است مواردی را از قبل بدانید و آنها را انجام دهید:
- قبل از آزمایش از مصرف نوشیدنی های الکلی و کافئین دار پرهیز کنید.
- تا حد ممکن از غذاهای روان کننده استفاده کنید تا به یبوست مبتلا نشوید.
- گاهی اوقات پزشک برای تخلیه کامل روده استفاده از تنقیه را به شما پیشنهاد می‌دهد.
- در صورتی که از دارو یا مکمل خاصی استفاده می‌کنید در مورد آن با پزشک مشورت کنید.
- اگر به اسهال آبکی یا خونی مبتلا هستید ممکن است نیاز به آماده سازی خاصی نداشته باشید.
- ممکن است پزشک برای تخلیه کامل روده از شما بخواهد تا 12 ساعت پرهیز غذایی داشته باشید.
- از مصرف حبوبات، لبنیات و همینطور سبزیجات از یک روز قبل از آزمایش پروکتوسکوپی خودداری کنید.
- در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید ( مانند بیماری های قلبی عروقی و … ) این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
بیشتر بخوانید:راه های جلوگیری از سرطان کولورکتال
عوارض پروکتوسکوپی
خیلی از افراد به دلیل ترسی که از عوارض آزمایش پروکتوسکوپی دارند از انجام آن صرف نظر می‌کنند اما این آزمایش همانند سایر روش های پزشکی ممکن است عوارض احتمالی و همینطور عوارض بسیار نادری را برای برخی از افراد به همراه داشته باشد از جمله:
- خونریزی از راست روده (خونریزی خفیف بعد از عمل پروکتوسکوپی طبیعی است.)
- احساس درد خفیف در ناحیه شکم طی آزمایش و بعد از آن
- پارگی رکتوم (در موارد نادر)
- ابتلا به عفونت
بیشتر بخوانید: راه های تشخیص بواسیر چیست؟
مراقبت های بعد از پروکتوسکوپی
بعد از انجام آزمایش پروکتوسکوپی ممکن است کمی احساس ناراحتی و درد خفیف در ناحیه مقعد یا راست روه خود داشته باشید. همچنین ممکن است بعد از این آزمایش در زمان اجابت مزاج متوجه دفع خون شوید که این علائم خصوصا زمانی که بیوپسی از بافت انجام شده کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. شما می‌توانید بعد از اتمام آزمایش پروکتوسکوپی مجددا به حالت عادی برگردید و فعالیت های منظم و همین طور رژیم غذایی خود را داشته باشید.
اما در صورتی که هر یک از علائم هشدار دهنده زیر را بعد از انجام پروکتوسکوپی تجربه کردید، توصیه می‌شود در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- تب 38 درجه به بالا
- مشاهده خون زیاد در مدفوع
- سفت شدن و متورم شدن شکم
- احساس درد شدید در ناحیه شکم
- خونریزی از مقعد بیش از چند روز
بیشتر بخوانید: علت های مختلف خونریزی مقعدی
برای مشاوره و تشخیص بیماری های مقعدی در کلینیک لیزرشفا با شماره ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵ تماس بگیرید.
تفاوت پروکتوسکوپی با کولونوسکوپی
احتمالا با آزمایش کولونوسکوپی آشنایی داشته باشید اما با این حال توضیح مختصری درباره آن به شما می‌دهیم: کولونوسکوپی یکی از متداول ترین روش های تشخیصی سرطان کولورکتال است که بسیاری از افراد باید به طور معمول انجام این غربالگری را از سن 45 آغاز کنند. اما تفاوت کولونوسکوپی با پروکتوسکوپی در چیست؟
به گفته سایت معتبر www.cancercenter.com در آزمایش پروکتوسکوپی تنها مقعد و رکتوم مورد بررسی قرار می‌گیرند در حالی که آزمایش کولونوسکوپی با استفاده از یک کولونوسکوپ قادر به مشاهده کل کولون فرد است.
” Proctoscopy examines the anus and rectum, while a colonoscopy uses a colonoscope to view the entire colon. “
تفاوت آزمایش پروکتوسکوپی با سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی یکی دیگر از آزمایشاتی است که برای تشخیص بیماری های راست روده و همینطور روده بزرگ مانند تشخیص سرطان کولورکتال مورد استفاده پزشکان قرار می‌گیرد. تفاوتی که این آزمایش با پروکتوسکوپی دارد در طول دستگاه هایی است که برای انجام آزمایش از آنها استفاده می‌شود. به این صورت که پروکتوسکوپ طولی به اندازه 25.4 سانتی متر (حدودا 10 اینچ) دارد و تنها می‌تواند تا قسمت پایین روده را بررسی کند در حالی که سیگموئیدوسکوپی با طول 68.6 سانتی متر (حدودا 27 اینچ) علاوه بر انعطاف پذیری بالا می‌تواند سطح وسیع تری از روده را مورد بررسی پزشک قرار دهد.
نتیجه آزمایش پروکتوسکوپی
نتیجه آزمایش پروکتوسکوپی اگر بدون نمونه برداری باشد، بلافاصله بعد از معاینه توسط پزشک اعلام می‌شود. اما اگر این آزمایش با نمونه برداری همراه شود، نمونه بافت برداشته شده به آزمایشگاه ارسال می‌گردد تا آزمایشات میکروسکوپی بر روی آن انجام شود. در نتیجه ممکن است بین چند روز تا چند هفته طول بکشد تا بتوانید جواب آزمایش را بگیرید.
