درد شکم یک مشکل پزشکی است که معمولاً در اطراف معده، روده یا اطراف لگن و زیر شکم احساس می‌شود. علت دردهای شکمی در سمت چپ یا راست شکم می‌تواند دلایل مختلفی نظیر ابتلا به ویروس‌های گوارشی و یا بیماری فتق شکمی باشد. اما پرسش مهمی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که علت درد زیر شکم چیست و یا علت درد وسط شکم بالای ناف چه می‌تواند باشد؟
در ادامه همراه ما باشید تا علاوه بر آشنایی با علت دردهای شکمی، مهم‌ترین سوال بیماران یعنی “برای درمان شکم درد چه بخوریم؟” را پاسخ بدهیم.
درد شکمی چیست؟
بسیاری از ما فکر می‌کنیم که دلیل درد شکمی ناشی از معده درد است. اما همیشه اینطور نیست و با توجه به محل بروز درد، دلایل محتلفی پشت این احساس آزاردهنده می‌تواند وجود داشته باشد.
درد شکمی یک احساس آزاردهنده و ناراحت کننده در نواحی مختلف شکم از بالا سمت راست تا پایین و سمت چپ شکم احساس می‌شود. این درد چه در بالای شکم باشد و چه در زیر شکم، ممکن است به طور متناوب و تشدید شونده و با بسیار آرام و با حالیت پیچ رفتن احساس شود. حتی ممکن است درد شکم عضلانی و موضعی باشد و در سراسر ناحیه میانی شکم احساس شود.
اگر درد شکم دارید و با گذشت چند روز بعد از این درد هنوز هم احساس ناخوشایندی در اطراف معده و بالا و زیر ناف خود دارید، توصیه می‌شود تا حتماً سری به پزشک متخصص بیماری‌های گوارشی و یا متخصص داخلی بزنید.
علائم نگران کننده همراه با دل درد
علائم نگران کننده شکم درد در کودکان و بزرگسالان عبارتند از:
- تب و لرز
- آروغ زدن
- سوزش سر دل
- نفخ شدید شکم
- ناتوانی در دفع مدفوع
- درد پشت قفسه سینه
- یبوست و یا اسهال مزمن
- احساس حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن میل به غذا و اشتها
در موارد شدیدتر و زمانی که به یک بیماری جدی مبتلا هستید، ممکن است درد شکمی شما همراه با علائم زیر باشد:
- مدفوع خونی
- کاهش وزن بی دلیل
- زردی و تغییر رنگ پوست
- درد شدید و غیر قابل تحمل در شکم
انواع درد شکمی
انواع دردهای شکمی که در ناحیه اطراف معده، بالای ناف و زیر شکم احساس می‌شوند به شرح زیر هستند:
درد عضلانی شکم: این درد که به عنوان درد کرامپی نیز شناخته می‌شود، ممکن است با اسهال، نفخ شکم و یا یبوست همراه شود. اغلب دردهای عضلانی شکم در عضلات زیر شکمی و در نزدیکی لگن احساس می‌شود.
بسیاری از زنان در دوران قاعدگی خود درد عضلانی زیر شکم را همراه با علائم گوارشی مانند یبوست یا اسهال تجربه می‌کنند!
درد موضعی شکم: درد موضعی که در برخی موارد به عنوان درد حاد شکم هم شناخته می‌شود، طی چند ساعت تا چند روز پایدار بوده و به صورت پیش رونده ممکن است کم و زیاد شود.
درد کولیکی شکم: درد کولیکی در شکم ناشی از بیماری‌هایی جدی مانند سنگ کیسه صفرا و یا سنگ کلیه است. این دردها ناگهانی به وجود آمده و می‌تواند شبیه به اسپاسم شدید عضلانی باشد.
بیشتر بخوانبد: علت درد درد در کودکان چیست؟
چرا شکمم درد میکند؟
اولین سوالی که اغلب ما بعد از رفتن به مطب دکتر متخصص می‌پرسیم، این است که چرا درد شکم دارم؟ یا علت دردهای شکمی چیست؟ در پاسخ بایستی گفت شایع‌ترین علل درد شکم می‌تواند هر یک از موارد زیر باشد:
- ابتلا به سرطان روده بزرگ (کولورکتال) یا سرطان معده
- سوء هاضمه و عدم جذب صحیح مواد غذایی
- ابتلا به بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش
- اختلالات سیستم گوارش و هاضمه
- سنگ‌های کلیوی و صفراوی
- چرخه قاعدگی
بیشتر بخوانید: ۶ راه موثر برای پیشگیری از سرطان کولورکتال
شایع‌ترین علل دردهای شکمی چیست؟
اغلب افرادی که با درد شکمی به مطب پزشک متخصص گوارش و یا درمانگاه مراجعه می‌کنند، ممکن است درد شکم را در نواحی مختلف و بر اثر دلایل متنوع زیر تجربه کنند:
علت دردی که از شکم شروع شده و در سراسر بدن احساس می‌شود می‌تواند هر یک از موارد زیر باشد:
- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
- آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس
- عفونت مجاری ادرار
- بیماری کرون روده
- آنفولانزای فصلی
علت درد زیر شکم در حالت کلی می‌تواند هر یک از دلایل زیر باشد:
- سنگ کلیه
- فتق شکمی
- آنوریسم آئورت شکمی
- سندروم روده تحریک پذیر
- سرطان و یا انسداد روده کوچک یا بزرگ
- بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو روده
چرا کولیت اولسراتیو روده باعث کاهش اشتها می‌شود؟
اگر درد شکم در قسمت سمت چپ و زیر شکم باشد ممکن است بر اثر موارد زیر باشد:
- دیورتیکولیت
- عفونت کلیوی
- مدفوع سفت و دشوار در دفع
اگر درد شکم در قسمت راست و زیر شکم باشد می‌تواند بر اثر دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- آپاندیسیت
- سرطان آپاندیس
- فتق کشاله ران یا فتق شکمی
- سندروم تخمدان پلی کیستیک در زنان
خونریزی عادت ماهانه، کیست تخمدان، فیبروم و یا آندومتریوز مهم‌ترین دلایل درد زیر شکم در زنان هستند که ممکن است با التهاب زیر شکم نیز همراه باشند.
علت درد زیر شکم در مردان هم می‌تواند فتق شکمی، فتق کشاله ران (اینگوینال) و یا التهاب غدد پروستات باشد.
رایج‌ترین علل درد شکم در بخش بالایی سمت راست عبارتند از:
- هپاتیت
- سرطان کبد
- سنگ کیسه صفرا
- التهاب کیسه صفرا
- سرطان کیسه و مجرای صفراوی
علت درد شکم در بخش بالایی سمت چپ ممکن است هر یک از دلایل زیر باشد:
- سنگ کلیه
- حمله قلبی
- سرطان معده
- سرطان پانکراس
- رفلاکس صفراوی
- طحال بزرگ شده
- پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده
اگر درد بالای شکم در اثر حمله قلبی باشد، در طول این جمله علائم زیر را تجربه خواهید کرد:
- سوزش سر دل یا معده
- درد قفسه سینه
- آنژین صدری
- آمبولی ریه
- حمله قلبی
- پریکاردیت
- ذات الریه
علت ایجاد درد شکم چطور تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص علت درد شکمی بعد از آنکه به پزشک متخصص گوارش یا متخصص داخلی مراجعه می‌کنید، ابتدا یک شرح حالی از شما گرفته می‌شود و پزشک سوالات زیر را از شما می‌پرسد:
- چه مدت است درد دارید؟
- احساس درد شما چگونه است؟
- آیا درد ثابت است یا متناوب و گذراست؟
- جایی که احساس درد می‌کنید کجاست؟
- چه چیزی باعث تشدید درد شما می‌شود؟
- علائمی که با درد شکمی خود تجربه می‌کنید شامل چه مواردی است؟
همچنین درباره محل درد، شدت درد و مدت زمانی که بیشتر این درد را احساس می‌کنیداز شما سوال می‌پرسد. در نهایت اگر شک به سمت بیماری‌هایی مانند سرطان و یا سنگ باشد، از روش‌های تصویر برداری زیر برای تشخیص علت درد شکمی استفاده خواهد شد:
- سونوگرافی
- ام آر آی (MRI)
- سی تی اسکن (CT Scan)
۴ راه برای تشکین درد شکم
۴ روشی که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید و به درمان درد شکمی در خانه بپردازید، عبارتند از:
۱- آب بیشتری بنوشید:
یکی دیگر از دلایل بروز درد شکمی در مردان و زنان کم آبی بدن می‌باشد. بنابراین توصیه می‌شود تا در جهت درمان این مشکل، به مقدار ۶ تا ۸ لیوان آب در روز مصرف کنید.
البته اگر اسهال و بیرون روی دارید، حواستان به میزان آبی که می‌نوشید باشد. در این مدت نباید آب زیادی بنوشید چرا که مجدداْ حین دفع از بدن خارج خواهد شد.
۲- از کمپرس گرم استفاده کنید:
برای کاهش درد و ناراحتی شکمی که عضلانی و به اصطلاح کرامپی است، توصیه می‌شود تا یک حوله گرم یا کیسه آب گرم بر روی محل درد قرار دهید تا این شکم دردتان تسکین پیدا کند.
۳- از درمان‌های خانگی استفاده کنید:
شما می‌توانید دمنوش‌هایی مانند دمنوش زنجبیل یا نعنای فلفلی و شیرین بیان بنوشید تا به کاهش گرفتگی و درد عضلات روده شما کمک کند.
در صورتیکه بیماری‌های زمینه‌ای دارید، قبل از نوشیدن هر یک از این دمنوش‌ها حتماً با پزشک خودتان مشورت کنید تا تداخلی با داروها و شرایط بیماری شما نداشته باشد.
۴- به روده‌ها و معده خود کمی استراحت بدهید:
از خوردن وعدههای غذایی چرب و سنگین مانند فست فود و یا غذاهای سوخاری که هضم سختی برای روده و معده دارند پرهیز کنید. در عوض می‌توانید وعدههای غذایی سبک، آب پز و کم چرب مصرف کنید.
برای درمان شکم درد چه بخوریم؟
اگر دل درد داشته باشید حتماْ این سوال برایتان پیش می‌آید که برای درمان شکم درد چه بخوریم؟
برای درمان شکم دردی که ناشی از بیماری خاصی نیست و صرفاً یک ویروس گوارشی ساده و یا دردهای عضلانی ناشی از یبوست، اسهال و عادت ماهانه است، وعدههای غذایی زیر مفید هستند:
- درمان دل درد با نوشیدن خاکشیر برای رفع یبوست
- ماساژ شکمی برای رفع درد شکم
- نوشیدن دمنوش شیرین بیان
- مصرف انجیر و آب آلوئه ورا
- نوشیدن دمنوش زنجبیل
اگر دل درد دارید و اطراف ناف و زیر شکمتان به هم می‌پیچد، بهتر است تا از پرخوری و خوردن وعدههای غذایی سنگین پرهیز کنید.
چه زمانی برای درمان درد شکم به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شکمتان به طور ناگهانی درد گرفته و علائم زیر را نیز تجربه می‌کنید، بهتر است تا فوراً به بهترین دکتر فوق تخصص داخلی مراجعه کنید:
- وجود خون در مدفوع، ادرار و یا استفراغ خونی
- تورم شکم و حساس شدن به لمس بدن
- درد بدن در سایر اندام‌ها به جز شکم
- حالت تهوع و یا استفراغ
- زردی چشم و پوست
- تنگی نفس
- تب مداوم
کلینیک لیزرشفا، اولین کلینیک تخصصی درمان بیماری‌های مقعدی با لیزر
گاهی ممکن است درد شکم شما در اثر ابتلا به یبوست یا اسهال مزمن باشد. اگر این بیماری‌های گوارشی درمان نشوند، به مرور زمانی می‌توانند بیماری‌های نشیمنگاهی نظیر بواسیر و یا شقاق را به وجود بیاورند. اگر نمی‌دانید که بهترین و موثرترین راه برای درمان بواسیر و شقاق مقعدی شما چیست، بایستی به شما بگوییم که راه درمان شما در دستان ماست.
کلینیک لیزرشفا اولین و تخصصی‌ترین مرکز لیزر بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی در تهران است که از تکنولوژی نوین لیزر، برای درمان عارضه‌های دردناک مقعدی استفاده میکند. لیزرهای پرتوان و CO2 دستگاه‌هایی استریل و بسیار موثر در درمان قطعی تمامی بیماری‌های مقعدی هستند. شما می‌توانید تمامی دردها و ناراحتی‌های خودتان را در کلینیک لیزرشفا توسط بهترین پزشکان متخصص آقا و خانم و با کمترین میزان درد و خونریزی، سلامتی دوباره را به خود هدیه دهید.
برای تعیین نوبت اینترنتی اینجا کلیک کنید و یا با شماره مطب 22359135-021 تماس بگیرید.
