ممکن است با شنیدن نام بیماری فیستول سوالات و ابهاماتی مانند “فیستول مقعدی یعنی چه؟ علائم فیستول مقعدی شدید چیست؟ آیا فیستول خطرناک است؟ فیستول چیست؟” به ذهن شما برسد. اما واقعاً منظورمان از بیماری فیستول نشیمنگاهی چیست؟
در ادامه این مطلب قصد داریم به ماهیت بیماری سوراخ مقعدی یا همان فیستول آنوس بپردازیم و سوالات و دغدغه‌های ذهنی شما را پاسخ بدهیم.
فیستول مقعدی چیست؟
فیستول مقعدی در واقع یک مجرا یا سوراخ حاوی عفونت است که به طرزی غیرطبیعی در فاصله بین دو اندام واژن و دهانه مقعد پدید می‌آید. معمولاً فیستول (سوراخ غیر عادی مقعد) به دنبال عدم درمان و یا تخلیه خود به خودی یک آبسه یا دمل چرکی در اطراف دهانه مقعد به وجود می‌آید.
“An anal fistula is an abnormal tunnel under the skin that connects the anal canal in the colon to the skin of the buttocks. “
“فیستول مقعدی یک تونل یا سوراخ طولی غیر طبیعی در زیر پوست است که پوست اطراف کانال مقعدی را به انتهای روده بزرگ متصل می‌کند.”
منبع: Hopkinsmedicine.org
با توجه به تعاریفی که گفته شد می‌توانیم بگوییم فیستول سوراخی دو طرفه است که یک سر آن در انتهای دهانه مقعد دیده شده و طرف دیگر آن، به انتهای روده بزرگ متصل می‌شود. علامت اصلی فیستول، ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چندین سوراخ در اطراف مخرج میباشد.
اگر دهانه خروجی این کانال چرکی بسته باشد، چرک‌های جمع شده منجر به ایجاد یک آبسه مقعدی می‌شود. با ترکیدن و تخلیه خود به خود آبسه، سوراخ فیستول به صورت زیر پوستی، زیر مخاطی، عضلانی و یا حتی زیر عضلانی پدید بیاید.
چند نوع فیستول داریم؟
فیستول مقعدی با توجه به ساختار پیچیده‌ای که دارد و محلی که در آن قرار می‌گیرد، در 4 دسته بندی متنوع طبقه بندی می‌شود. علاوه بر محل تشکیل شدن و ساختار فیستول، نحوه اتصال دو سر این کانال به یکدیگر هم در دسته بندی‌ها تاثیر دارد.
4 نوع فیستول مقعدی که ممکن است زنان و مردان را تحت تاثیر قرار بدهد عبارتند از:
- فیستول مقعدی ترانس اسفنکتریک (Trans Sphincteric)
- فیستول مقعدی سوپر اسفنکتریک (Super Sphincteric)
- فیستول مقعدی اکسترا اسفنکتریک (Extra Sphincteric)
- فیستول مقعدی اینتر اسفنکتریک (Inter Sphincteric)
بیشتر بخوانید: بهترین روش درمان فیستول مقعدی
انواع فیستول مقعدی
همانطور که اشاره کردیم با ایجاد یک مسیر عفونی غیر طبیعی بین دو بافت در داخل و خارج از بدن، فیستول مقعد ظاهر شده و با توجه به محل قرارگیری این کانال 4 نوع مختلف از آن به وجود می‌آید که عبارتند از:
فیستول مقعدی ترانس اسفنکتریک (Trans Sphincteric):
فیستول ترانس یا همان فیستول نعلی شکل، به نوعی از فیستول گفته می‌شود که از عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی یا پشت مقعد شروع شده و از اسفنکتر خارجی عبور می‌کند. این نوع از فیستول حالت یو (U) شکلی دارد و به عنوان فیستول نعل اسبی نیز شناخته می‌شود.
در واقع فیستول ترانس اسفنکتریک، فیستولی است که در میان عضلات داخلی و خارجی اسنفکتر (دو طرف دهانه مقعد) به وجود می‌آید.
فیستول مقعدی سوپر اسفنکتریک (Super Sphincteric):
فیستول سوپر اسفنکتریک از فضای بین ماهیچه‌های داخلی و خارجی اسفنکتر شروع می‌شوند و با برگشت به سمت داخل، از عضله پوبرورکتال عبور می‌کند. سپس این کانال از پایین این عضله گذر کرده و در فاصله‌ی 1 الی 2 اینچی از دهانه مقعد، بر روی سطح پوست سر باز می‌کند.
فیستول سوپر اسفنکتریک سوراخی است که از عضلات داخلی و خارجی اسفنکتر گذر کرده و سپس از بین ماهیچه‌های پوبورکتال (Puborectal) و عضلات بالابرنده آنی (levator ani) می‌گذرد و در نزدیکی دهانه مقعد ظاهر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آزمایش کولونوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
فیستول مقعدی اکسترا اسفنکتریک (Extra Sphincteric):
این کانال چرکی از کولون یا انتهای رکتوم آغاز شده و با به حرکت به سمت پایین از طریق عضلات بالابرنده آنی (levator ani) در کف لگن، در سمت پوست اطراف مقعد ظاهر می‌شود. فیستول نوع اکسترا اسفنکتریک از طریق بیماری‌هایی نظیر موارد زیر اتفاق می‌افتد:
- آبسه آپاندیس
- آبسه دیورتیکولار
- بیماری التهابی کرون روده
فیستول مقعدی اینتر اسفنکتریک (Inter Sphincteric):
فیستول مقعدی ایتنتر اسنفکتریک و یا بین اسفنکتریک، مجرایی عفونی بین اسفنکتر داخلی و خارجی است که در نزدیک‌ترین قسمت دهانه مقعد سر باز می‌زند.
برای تشخیص نوع فیستول مقعدی خود در تهران می توانید همین حالا با کلینیک لیزرشفا به شماره ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵ تماس بگیرید.
صحبت های دکتر داود تاجبخش درباره فیستول، علائم و راه های تشخیص آن
علت بروز فیستول مقعدی چیست؟
علت بروز فیستول مقعدی در مردان و زنان در اثر مجموعه‌ای از عوامل متنوع رخ می‌دهد. دلایلی که می‌توانند این کانال چرکی را در نزدیکی دهانه مقعد به وجود بیاورند عبارتند از:
ابتلا به سل:
یکی دیگر از علل بروز فیستول مقعدی که در اثر یک عفونت باکتریایی حاصل می‌شود، بیماری سل است. سل می‌تواند نقاط مختلفی از بدن را به خصوص راست روده را تحت تاثیر قرار دهد و فیستول را به وجود بیاورد.
دیورتیکولیت روده:
به کیسه‌های عفونی کوچکی که در روده بزرگ قرار دارد، دیورتیکولیت روده گفته می‌شود. این عارضه دلیلی بر بروز تونل‌های فیستول حاوی عفونت میباشد.
ابتلا به سرطان رکتوم:
سرطان رکتوم عاملی برای تغییر شکل سلول‌های روده و ایجاد تومورهایی در قسمت انتهایی رکتوم (محل قرارگیری مدفوع پیش از دفع) می‌شود. وجود این توده‌ها در مقعد به مرور زمان منجر به بروز فیستول مقعد خواهد شد.
مطالب مرتبط: راه های جلوگیری از ابتلا به سرطان کلورکتال
بیماری‌های التهابی روده:
بیماری‌های التهابی روده در طولانی مدت می‌توانند سبب التهاب روده و لوله‌های دستگاه گوارش شوند. یکی از اختلالات التهابی به وجود آورنده فیستول، کرون روده میباشد. این عارضه معمولاً با درد شکمی، اسهال، از دست دادن اشتها، کاهش وزن بی دلیل، احساس حالت تهوع و استفراغ قابل تشخیص است.
بیماری کرون:
این بیماری طولانی مدت است و سبب التهاب دستگاه و لوله‌های گوارشی می‌شود. در صورتی که علت فیستول این بیماری کرون باشد با نشانه‌هایی از قبیل درد شکم، اسهال، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، تهوع و استفراغ در تشخیص کمک‌کننده خواهد بود.
هیدر آدنیت چرکی:
یک بیماری پوستی مزمن است. در این بیماری غدد عرق دچار عفونت شده و باعث ایجاد آبسه و زخم می‌گردد. در صورتیکه این بیماری غدد درون مقعد را درگیر کند به صورت سطحی یا عمقی باعث عفونت و بروز فیستول می‌شود.
زخم ناشی از ضربه:
ضربه و تروما می‌تواند با ایجاد تغییر شکل سلولی، ایجاد زخم و آسیب بافتی شود و شرایط را برای ایجاد فیستول مقعد مساعد کند.
جهت درمان بیماری فیستول مقعدی با کلینیک لیزرشفا تماس بگیرید.
عوارض ناشی از جراحی‌های مقعدی:
اگر به بیماری بواسیر، شقاق یا آبسه مقعدی مبتلا شده باشید و به دنبال آن جراحی را تجربه کرده باشید، ممکن است منجر به آسیب بافتی شوند. در نتیجه احتمال بروز فیستول مقعدی بالا می‌رود.
ابتلا به بیماری‌های منتقله از راه جنسی:
برخی از بیماری‌های عفونی که از طریق روابط جنسی منتقل می‌شوند، در بروز فیتسول مقعدی نقش دارند. بیماری‌های عفونی که دلیل بروز فیستول مقعدی هستند، عبارتند از:
- HIV
- سفلیس (Syphilis)
- کلامیدیا (Chlamydia)
بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل و تاثیر آن بر درمان زگیل تناسلی
علائم و نشانه های فیستول مقعدی
بسته به علت این بیماری و عوامل دیگر ممکن است فیستول با علائم متفاوتی خود را نشان دهد. به طوری کلی به گزارش mayoclinic.org علائم و نشانههای که خبر از وجود یک کانال عفونی با یک سوراخ یا به شکل نعل اسبی در نزدیکی دهانه مقعد می‌دهند، عبارتند از:
- بی اختیاری در مدفوع
- سوزش در اطراف مقعد
- خارش در اطراف مقعد
- احساس درد پس از دفع مدفوع
- احساس تب در صورت وجود عفونت
- احساس درد در زیر شکم (راست روده)
- ترشح چرک، عفونت و یا خون از سوراخ
- وجود یک سوراخ روی پوست اطراف مقعد
- آبسه‌های تکرار شونده در ناحیه‌ی مقعد
- احساس درد مداوم و ضربان دار حین فعالیت‌های روزمره
- وجود یک ناحیه قرمز و ملتهب در اطراف کانال خروجی مقعد
لازم به ذکر است بیماری فیستول مقعدی در کودکان هم ممکن است دیده شود، درست است که فیستول مقعدی در کودکان ساده تر است اما باعث درد و ناراحتی کودک خواهد شد به همین منظور در صورت مشاهده عر یک از علائم فیستول در کودک خود آن را با پزشک کودک درمیان بگذارید تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: علائم و نشانههای فیستول مقعدی در کودکان چیست؟
اگر به دنبال بهترین راه درمان علائم فیستول مقعد هستید، همین حالا با کلینیک لیزر شفا تماس بگیرید.
راه های تشخیص فیستول مقعدی چیست؟
پزشک متخصص شما معمولا با تشخیص یک فیستول مقعدی، با بررسی ناحیه اطراف مقعد، می تواند بیماری شما را تشخیص دهد. او به دنبال زخم یا پارگی خارجی روی پوست مقعد می گردد. در صورت مشاهده، پزشک سعی خواهد کرد عمق و جهت فیستول را تعیین کند. هنگام معاینه در اغلب موارد ترشح تولید می شود.
معمولا ممکن است ابتدا به پزشک عمومی خود مراجعه کنید، در صورتی که علائم مداومی از فیستول مقعد داشته باشید پزشکتان در مورد علائم بیماری شما سوال خواهد کرد و اینکه آیا شما شرایط روده ای مناسب دارید یا خیر.
همچنین ممکن است پزشکتان بخواهد که مقعد را بررسی کند. بدین منظور برای معاینه به آرامی یک انگشت خود را درون آن قرار می دهد تا علائم فیستول را بررسی کند.
اگر پزشک عمومی شما فکر می کند که دچار فیستول شده اید، شما را به یک متخصص جراح روده بزرگ، برای آزمایش‌های بیشتر برای تایید تشخیص و تعیین مناسب‌ترین درمان ارجاع می دهد.
در مرحله اول یعنی معاینه بالینی بیمار، پزشک اگر متوجه یک سوراخ در اطراف مقعد شود اطراف سوراخ را با دست فشار می‌دهد تا ببیند آیا این کانال عفونت دارد یا نه. اگر کانال فیستول حاوی چرک باشد، ابتدا با راه‌های تشخیصی این عارضه نوع بیماری تشخیص داده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: درمان خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع
برای آنکه تشخیص داده شود فیستول مقعدی از چه نوعی است و چطور باید درمان شود، از راه‌های زیر استفاده خواهد شد:
-
استفاده از آنوسکوپ:
آنوسکوپ دستگاهی الکتریکی است که برای بررسی داخل مقعد مورد استفاده قرار می‌گیرد و سوراخ مقعدی شما را به خوبی بررسی می‌کند. اگر اختلالی در این ناحیه وجود داشته باشد، آنوسکوپ آن را تشخیص خواهد داد.
-
استفاده از پروب برای تشخیص فیستول:
پروب یک لوله باریک و بلند و منعطف است که از طریق دهانه بیرونی فیستول به سمت داخل فرستاده می‌شود. این امر موجب شده تا نوع فیستول مقعدی شما به خوبی تشخیص داده شود.
-
استفاده از روش‌های تصویربرداری روده و مقعد:
سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی ارسال شده، تصویری از ناحیه مقعد ایجاد می‌کند تا اختلالات در این محدوده شناسایی شوند. و یا ممکن است از روش تصویربرداری MRI استفاده شود و وضعیت سلامتی روده و مقعد بیماران بررسی شود.
امروز، هر دو سونوگرافی، سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی یک روش بسیار موثر تشخیص یک آبسه عمیق متعارف هستند، شناسایی پاشنه فرعی آبسه و مشخص کردن مسیر یک دستگاه فیستول که ممکن است با تزریق پراکسید هیدروژن به دستگاه فیستول (از طریق باز کردن خارجی) برای افزایش دقت ترکیب شود.
-
نقش کولونوسکوپی در تشخیص فیستول مقعد
کولونوسکوپی، که در آن یک وسیله ی قابل انعطاف روشن به داخل روده وارد می شود، کولونوسکوپی، که در آن یک وسیله ی قابل انعطاف روشن به داخل روده وارد می شود، تحت آرامش آگاهانه، نوعی بی حس کننده نور است.
نحوه تشخیص فیستول مقعد با پروکتوسکوپی
در روش پروکتوسکوپی یک تلسکوپ ویژه با نور در انتهای آن برای مشاهده داخل مقعد استفاده می شود.
اگر می‌خواهید تشخیص دقیقی از فیستول مقعدی داشته باشید، همین حالا با ما تماس بگیرید.
عوامل تشدید کننده فیستول مقعدی
برخی عوامل وجود دارند که اگر از اتفاق افتادن آن‌ها به هیچ وجه جلوگیری نشود، ممکن است موجب تشدید بیماری فیستول شود و وضعیت آن را وخیم‌تر کند. نه تنها این دست از عوامل منجر به بروز فیستول مقعدی شده بلکه عدم درمان به موقع بیماری فیستول، منجر به تشدید خودش می‌شود.
دلایلی که ریسک بروز فیستول مقعد را تشدید می‌کنند عبارتند از:
- سرطان مقعد
- ابتلا به عفونتهای مقعدی
- ضربه شدید و ناگهانی به ناحیه مقعد
- بیماری کرون روده و دیگر بیماری‌های التهابی
- داشتن سابقه ابتلا به فیستول و یا آبسه مقعد
- جراحی برای درمان سرطان مقعد و یا پرتو درمانی
دقت داشته باشید که درصد ابتلا به فیستول مقعدی در آقایان بسیار بیشتر از زنان است و معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی، بیشتر از سایر گروه‌های سنی دیده می‌شود.
راه های درمان فیستول مقعدی
راه و روش‌های متنوعی وجود دارد که منجر به درمان و معالجه فیستول مقعدی می‌شود. با توجه به اینکه فیستول به عضلات اسفنکتر مقعد بسیار نزدیک است، درمان آن تحت ظرافت و دقت بسیار زیادی صورت می‌گیرد.
درمان فیستول مقعدی از هر فرد به فرد دیگر متفاوت بوده و علت این تفاوت، پیچیدگی در بیماری فیستول و یا محل قرار گیری آن میباشد. از جمله راه‌هایی که برای درمان فیستول مقعد مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:
فیستولوتومی (Fistulotomy):
در این روش جراح متخصص عضلات اطراف فیستول را به گونه‌ای باز می‌کند که تراکم مواد موجود در این بافت از بین برود و همچنین محتویاتش از بین برود. در فیستولوتومی بافت این کانال به کمک تیغ جراحی باز شده و چرک و عفونت آن تخلیه می‌گردد و سپس محل جراحی بخیه زده خواهد شد.
فلپ رکتال پیشرفته (Rectal Advancement Flap):
نوعی از جراحی فیستول است که یک دستگاه به نام فلپ را وارد بافت فیستول کرده و محتویات آن را خارج می‌سازد. علت استفاده از روش فلپ پیشرفته این است که قصد داریم تا عضلات اسفنکتر کمتری را برش دهیم.
فلپ رکتال پیشرفته علاوه بر درمان فیستول، منجر به حفظ عضلات اسفنکتر مقعدی نیز می‌شود. همچنین طبق گزارشاتی که منتشر شده، روش فلپ پیشرفته تا 50 درصد موفقیت آمیز خواهد بود.
درمان فیستول به روش ستون (Seton Procedure):
در این روش از جراحی فیستول از یک تکه نخ معروف به ستون استفاده می‌شود. این نخ به داخل فیستول وارد شده و برای مدت زمانی مشخص (معمولاً چند هفته) در فیستول مقعد شما باقی می‌ماند. این نخ جذبی بوده و می‌تواند در درمان و تخلیه محتویات فیستول مقعد شما تاثیر گذار باشد.
نخ ستون مورد استفاده برای درمان فیستول مقعدی، معمولاً 6 الی 12 هفته در این سوراخ باقی خواهد ماند. استفاده از روش درمانی ستون برای فیستول‌هایی استفاده می‌شود که دچار پیچیدگی باشند.
درمان فیستول مقعدی با لیزر (Anal Fistula Laser Treatment):
در لیزر درمانی فیستول مقعدی یک لوله به شکل پروب که مخصوص عمل فیستول میباشد، بعد از بی حسی موضعی وارد سوراخ فیستول خواهد شد. سپس بافت آسیب دیده سوراخ فیستول توسط اشعه استریل لیزر، ترمیم می‌شود. معمولاً دستگاه‌های لیزری که برای درمان فیستول مورد استفاده قرار می‌گیرند، از لیزرهای پرتوان CO2 میباشد.
معالجه فیستول مقعدی با لیزر تنها در یک جلسه، به صورت سرپایی و تحت بی حسی موضعی و بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان درمان خواهد شد. درمان فیستول مقعدی با لیزر در کلینیک‌های لیزر معتبر شهر تهران، با حداقل درد و خونریزی انجام می‌شود.
شما می‌توانید برای تعیین نوبت جراحی و درمان همین حالا با کلینیک لیزرشفا تماس حاصل فرمایید.
درمان فیستول با فیبرین چسب یا پلاگین کلاژن (Filling fistula with a special glue or plug):
در این روش جراحی از یک چسب خاص یا پلاگی برای پر کردن سوراخ فیستول استفاده می‌شود. این چسب یا پلاگی که برای پر کردن بافت داخلی فیستول استفاده می‌شود، معمولاً از جنس پروتئین میباشد.
اگر فیستول مقعدی درمان نشود چه می‌شود؟
فیستولی که درمان نشده به حال خودش باقی بماند، خود به خود قابل درمان نبوده و ممکن است عوارض خطرسازی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. عوارضی که ناشی از عدم درمان فیستول برای سلامت شما ممکن است به وجود بیایند، موارد زیر را شامل می‌شوند:
۱- عفونت مداوم فیستول:
اگر عفونت اولیه فیستول که ناشی از آبسه مقعدی است تخلیه نشود و در بدن باقی بماند، به مرور زمان شدت بیشتری پیدا کرده و در سایر اندام‌ها پخش خواهد شد.
۲- فیسول مزمن:
مزمن شدن فیستول ممکن است منجر به رشد و گسترش این عارضه شود و کانال‌های عفونی جدیدی در اطراف منافذ باز پوست مقعد به وجود بیاورد. هر چه تعداد فیستول‌ها و وضعیت وخامت آن‌ها بیشتر شود، درمان آن سخت تر و دشوارتر خواهد شد.
۳- سرطان مقعد:
سرطان مقعد ناشی از فیستول در مواردی به وجود می‌آید که فیستول مقعدی شما چندین سال و به صورت درمان نشده باقی بماند. التهاب و عفونت مزمن در بدن از عوامل خطرساز و افزایش دهنده ریسک ابتلا به سرطان میباشد. به همین دلیل است که فیستول ریسک ابتلا به سرطان را بالا می‌برد.
خجالت نکشید و نگران درد عمل فیستول نباشید! وقت را تلف نکنید و برای درمان این عارضه، با کلینیک لیزرشفا به شماره ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵ بگیرید.
دوران نقاهت و مراقبت های بعد از عمل فیستول مقعدی
یکی از سوالات شایعی که برای بسیاری از بیماران کاندید عمل جراحی فیستول مقعد هستند به وجود می‌آید، این است که برای بهبودی سریع‌تر بعد از عمل فیستول مقعدی چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
از جمله مراقبت‌هایی که بعد از عمل فیستول مقعدی لازم است رعایت کنید، عبارتند از:
۱- محل زخم جراحی فیستول را مرتباً با آب ولرم و صابون بشویید:
رعایت بهداشت ناحیه مقعدی در طول دوران نقاهت بعد از عمل فیستول بسیار ضروری میباشد. بعد از عمل فیستول مقعد چه دفع داشته باشید و چه دفع نداشته باشید، بهتر است تا ناحیه مقعدی خودتان را با آب ولرم و صابون‌های غیر عطری بشویید و سپس این ناحیه را خشک کنید.
هر چه ترشحات کمتری از زخم بر روی پوست اطراف فیستول درمان شده باقی بماند، احتمال بهبودی سریع‌تر زخم بیشتر خواهد شد.
۲- داروهای ضد درد و التهاب تجویز شده را به موقع مصرف کنید:
برای آنکه درد و التهاب ناشی از عمل فیستول مقعد شما کاهش پیدا کند، توصیه می‌شود تا حتماً داروهای تجویز شده توسط پزشک را در زمان مشخص خودش مصرف کنید.
۳- از ابتلا به یبوست و سفت شدن مدفوع جلوگیری کنید:
بهتر است تا بعد از عمل فیستول مقعدی و برای جلوگیری از تشدید این عارضه، حتماً از سیستم دفع و گوارش خودتان مراقبت کنید و سعی کنید مدفوعی نرم و روان داشته باشید. در اینصورت از آسیب دیدن زخم مقعدی شما جلوگیری خواهد شد.
اگر مستعد ابتلا به یبوست هستید، ممکن است پزشک شما ملین‌هایی برای نرم شدن مدفوع را به شما تجویز کند. علاوه بر این ملین‌ها می‌توانید:
- آب بیشتری بنوشید.
- میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید.
- از مصرف مواد غذایی پر چرب و فاقد فیبر مانند فست فودها پرهیز کنید.
- مواد غذایی سرشار از فیبر مانند نان و غلات کامل را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
مطلب مرتبط: درمان نیامدن مدفوع در بزرگسالان
4- بر روی زخم ناحیه عمل خود گاز استریل قرار دهید:
بهتر است تا بعد از شستشوی ناحیه مقعد خود روی زخم یک تکه گاز استریل تمیز قرار دهید. همچنین می‌توانید از پمادهایی که پزشک شما تجویز کرده است استفاده کنید و بعد گاز استریل را روی زخم قرار دهید.
5- هر روز در لگن آب گرم بنشینید:
از حمام سیتز یا همان لگن آب گرم استفاده کنید. روزانه 10 الی 15 دقیقه و به تعداد دفعات 2 الی 3 بار در روز، در یک لگن آب گرم بنشینید تا زخم ناحیه مقعد شما سریع‌تر بهبود پیدا کند. از دیگر توصیه‌ها و نکات مراقبتی که می‌توانید جهت مراقبت از زخم فیستول بعد از عمل جراحی مد نظر داشته باشید عبارتند از:
- پرهیز از فعالیت فیزیکی سنگین در روز اول بعد از جراحی
- پرهیز از مصرف غذاهای تند، پر ادویه، چرب و فاقد فیبر
- پرهیز از نشستن بر روی ناحیه نشیمنگاه و محل زخم خود (در صورتیکه درد نداشتید از روز دوم آهسته آهسته می‌توانید بنشینید.)
چه کسانی در معرض ابتلا به فیستول مقعدی قرار دارند؟
فیستول مقعدی ممکن است برای هر فرد بزرگسالی، فارغ از سن و جنسیتی که دارد اتفاق بیفتد. اما نکته قابل توجهی که در مورد افراد در معرض ابتلا به فیستول مقعدی وجود دارد این است که معمولاً افرادی که در سنین 40 سالگی قرار دارند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه هستند. ریسک بروز فیستول مقعدی در افراد با سنین کمتر نیز وجود دارد. به خصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری کرون روده را داشته باشند.
به طور کلی گروه‌های زیر در معرض ابتلا به فیستول مقعدی هستند:
- مبتلایان به کولیت روده (Colitis)
- مبتلایان به کرون روده (Crohn`s disease)
- مبتلایان به اسهال مزمن (Chronic diarrhea)
- افرادی که در معرض امواج رادیویی برای درمان سرطان مقعدی قرار داشتند.
“مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به فیستول مقعدی هستند! اگر در سنین نزدیک به 40 سالگی هستید، سابقه ابتلا به بیماری‌های التهابی روده مانند کرون روده را دارید و یا آبسه مقعدی را تجربه کردید، ریسک بروز این کانال عفونی مقعدی در شما بسیار بالا خواهد بود.”
راه های پیشگیری از ابتلا به فیستول مقعدی
حتی اگر یک بار هم به فیستول مقعدی مبتلا شوید، بهتر است تا پیش از آنکه برای دومین بار با این عارضه درگیر شوید راهی برای پیشگیری از آن پیدا کنید. در ادامه 6 راه برای پیشگیری از ابتلا به فیستول مقعدی را به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید از این عارضه در امان بمانید:
- آب بیشتری بنوشید.
نوشیدن آب نه تنها برای پیشگیری از ابتلا به فیستول مفید است، بلکه راهکاری درمانی برای تمامی بیماری‌های گوارشی و مقعدی به شمار می‌رود. به جای نوشیدن نوشیدنی‌های الکلی، قهوه، چای و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، سعی کنید روزانه 6 الی 8 لیوان آب بنوشید.
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای خودتان بسازید و میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل و مواد غذایی با چربی کم را مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی فیستول مقعدی
- سیستم ایمنی خود را تقویت کنید.
داشتن یک رژیم غذایی سالم، مصرف مواد غذایی مفید برای بدن، مصرف مواد معدنی و ویتامین‌هایی مانند امگا 3، ویتامین سی و … موجب تقویت سیستم ایمنی شما می‌شود.
بیشتر ورزش کنید، مواد غذایی سالم و مفید برای سلامتی خود را مصرف کنید و از بیماری‌های گوارشی به دور باشید.
- از بالشت‌های دوناتی استفاده کنید.
نشستن طولانی مدت در محل کار و یا در خانه، یکی از دلایل ابتلا به فیستول مقعدی میباشد. برای کاهش فشاری که بر روی مقعد شما وارد می‌شود، بهتر است از بالشت‌های دوناتی شکل استفاده کنید و فشار ناحیه نشیمنگاهی را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: راه‌های درمان فیستول مقعدی چیست؟ + چگونه فیستول مقعدی را درمان کنیم؟
- بهداشت فردی خود را به خوبی رعایت کنید.
توجه داشته باشید که هر چه بهداشت فردی بهتری داشته باشید، سلامت ناحیه تناسلی و مقعدی شما بیشتر حفظ خواهد شد. ناحیه مقعد خود را بعد از هر بار دفع به خوبی و با آب ولرم بشویید و سپس با دستمال‌هایی نرم، بدون اعمال فشار خشک کنید.
- ورزش کنید تا حرکات روده‌ای سالمی داشته باشید.
ورزش کردن و تکان دادن روده‌ها در طول ورزش عاملی برای داشتن حرکات دودی شکل منظم میباشد. یوگا، پیاده روی و نرم دوی از جمله مواردی هستند که موجب حرکت دادن روده‌های شما و همچنین دفع مرتب و منظم می‌شود.
عوارض فیستول مقعدی
بزرگ‌ترین و خطرسازترین عوارضی که یک فیستول می‌تواند به دنبال داشته باشد، عبارتند از:
۱- عفونت مکرر:
این نوع از عفونت معمولاً در اثر عدم درمان فیستول در همان مراحل اولیه حاصل می‌شود.
۲- بی‌اختیاری در مدفوع:
برخی از افراد بعد از آنکه فیستول خود را جراحی می‌کنند، قابلیت نگه داری مدفوع توسط فرد را کمی با سختی مواجه می‌کند. به عنوان مثال نگهداری گاز روده و یا مدفوع برای فرد مبتلا به فیستول امکان پذیر نخواهد بود.
۳- فیستول عود کننده و تشدیدی:
اگر فیستول مقعدی به طور کامل بهبود پیدا نکند و به خوبی جراحی نشود، بعد از مدتی ممکن است دوباره تشدید شود.
فیستول مقعدی خود را پیش از بروز عوارض آن در کلینیک لیزرشفا درمان کنید.
زمان مراجعه به پزشک برای درمان فیستول مقعدی
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک متخصص بیماری‌های مقعدی و یا جراح عمومی برای درمان فیستول مقعدی زمانی است که علائم فیستول مقعدی را تجربه می‌کنید.
با مراجعه به مطب پزشک برای اولین معاینه، دکتر از شما علائمی که تجربه کردید و یا سابقه بیماری‌های گوارشی شما را بررسی خواهد کرد. همچنین ممکن است که پزشک از معاینه دستی استفاده کند و به معاینه قسمت انتهایی رکتوم شما بپردازد تا نشانه‌هایی از فیستول مقعدی را تشخیص دهد.
اگر فیستول مقعدی تشخیص داده شود، به یک پزشک متخصص جراح کولورکتال ارجاع داده خواهید شد تا مراحل پیش از جراحی را طی کنید.
“اگر علائم دردناک و آزار دهنده فیستول مقعدی را تجربه می‌کنید، بهترین و طلایی‌ترین زمان برای مراجعه به پزشک متخصص و یا جراح کولورکتال زمانی است این بیماری عود نکرده باشد و فرصت طلایی درمان از دست نرفته باشد؛ از این رو باید به محض تشخیص این بیماری اقدامات لازم برای درمان صورت بگیرد.”
مطالعه بیشتر: درمان فیستول مقعدی با لیزر + بهترین روش درمان فیستول مقعدی
تفاوت فیستول و آبسه چیست؟
آبسه مقعدی یک حفره بسته یا کانال عفونی و پر از چرک است که در نزدیکی مقعد یا انتهای راست روده بیماران پدید می‌آید. اما در مقابل فیستول مقعدی یا فیستول آنوس، تونل یا کانالی باریک، حاوی چرک و عفونت است که می‌تواند یک سوراخ در نزدیکی دهانه مقعد داشته باشد و سر دیگر آن به راست روده متصل باشد و یا هر دو سوراخ آن در نزدیکی دهانه مقعد باشد.
“مهم‌ترین وجه تمایز در میان دو بیماری چرکی مقعدی فیستول و آبسه در این است که فیستول در اثر ترکیدن، خالی شدن خود به خود و یا عدم درمان به موقع آبسه مقعدی به وجود می‌آید.”
فیستول مقعدی را در کلینیک لیزر شفا در تهران درمان کنید!
کلینیک لیزر شفا مرکزی پزشکی با تجربه بیش از 17 سال است که تا به امروز، بیش از 20 هزار عمل جراحی موفقیت آمیز را نیز در کارنامه خود دارد.
مجموعه کلینیک لیزرشفا در غرب تهران به درمان انواع بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی ابتدا توسط تغییر در رژیم غذایی و سپس توسط دستگاه‌های پیشرفته لیزر CO2 می‌پردازد. کلینیک لیزرشفا مرکزی تخصصی میباشد که کادر پزشکی مجهز و مجربی متشکل از پزشکان آقا و خانم را به خود اختصاص داده است.
کلینیک لیزرشفا آماده ارائه تمامی خدمات درمانی برای رفع درد و ناراحتی شما، تنها در یک جلسه جراحی سرپایی میباشد.
برای تعیین نوبت درمان و جراحی می‌توانید همین حالا با کلینیک لیزرشفا تماس بگیرید.
مطالب مرتبط با فیستول مقعد
– رابطه فیستول با خونریزی مقعد
– مزایا و معایب درمان فیستول با لیزر
– انواع روش های درمان و جراحی فیستول
سلام ، من در خارج از كشور زندگى ميكنم و يك فيستول به مدت ٢ ساله كه دارم ولى عجيب اينكه بعد از سفر به ايران اين فيستول كاملاً از بين رفت و حتى در ناحيه مقعد سفت نبود . بعد از برگشت يه هفته كه به كشور محل زندگيم مجدد برگشت اين فيستول كم كم متورم شد و برگشت ، چرا؟؟؟؟
سلام
بستگى به دفع مدفوع و يبوست دارد اما در هر صورت هرجا كه هستيد و سوراخ باز شد همانجا براى عمل اقدام كنيد.
سلام وقت بخیر من چند وقته نشت مدفوع دارم. میتونه از علائم بروز فیستول باشه؟
سلام این مورد نیازمند معاینه و آزمایشات لازم میباشد.